BÙ KHÚ KHÔNG CHỜ GODOT
Chờ Godot, chờ God, Chúa Trời. Chờ để làm gì? Để nhận một sự cứu rỗi? Một ơn sủng hay một đóm sáng hy vọng?
Những nhân vật của Samuel Beckett đang chờ Godot, nhưng Bù Khú thì không.
Bù Khú sống như thể gã là nhà tiểu thuyết của cuộc đời mình, là kẻ sáng tạo ra bản thân mình. Ở phố, ở rừng, ở tù, ở chùa, ở với vũ nữ, gái điếm, tiếp viên hàng không… đâu cũng thế, vẫn cứ là gã. Sống thực, sống đầy, sống như triều dâng, sống hoang dã và sống tận tình, sống lặng lẽ và sống bất bình.
Gã có thể bù khú hay im lặng, cười hay khóc, phóng đãng hay thánh thiện. Sao cũng được. Nhưng không bao giờ sống giả.
Gã đem cuộc đời mình ra mà bù khú, mà chơi, mà sáng tạo và hủy diệt. Đó là dốc hết tinh anh của mình ra mà sống, không cần ai tán thưởng.
Như một dòng sông háo hức băng vào đại dương bao la, gã phóng mình đi, không chờ ai theo bước. Không chờ Godot.
NHẬT CHIÊU
(Nhà văn, nhà nghiên cứu văn học, dịch giả.
Sinh 1951 tại Sài Gòn. Hiện là giảng viên của nhiều chuyên đề văn học và văn hoá tại ĐH KHXH & NV TP. HCM, và nhiều đại học khác.)
ẨN SĨ
Có người nọ không rõ quê quán ở đâu, học vấn thế nào, về đất Phú Xuân cất một cái am bên nhánh sông vắng vẻ, ở chung với một con chó. Tiên sinh không giao du với ai, trong nhà cũng chẳng có ti-vi, điện thoại. Không nghe tiếng nhạc, cũng không tiếng người. Lâu lâu mới có tiếng chó kêu ăng ẳng vì mừng rỡ. Tuyệt nhiên không có tiếng sủa.
Tương truyền thời trai trẻ cũng có đi học nhưng thi mãi không đỗ nên suốt đời làm anh nhân viên quèn, bèn xoay nghề thi phú nhưng cũng không thành công, tác phẩm chẳng ai biết tới. Lại thử ra kinh doanh mở quán rượu thì bạn bè kéo tới nhậu nhẹt mà khất nợ nhiều quá, lỗ vốn phải dẹp tiệm.
Một ông già ngoài năm mươi như thế ít khi được các bà các cô để mắt tới, và tiên sinh thì cũng chẳng buồn trò chuyện với ai, tối ngày khép kín trong cái am như một nhà tu, một ẩn sĩ.
Ngày nọ, nhân lúc cao hứng, tiên sinh diện một bộ đồ thể thao, tà tà thả bộ dọc bờ sông, ra cái vẻ ta đây vẫn còn phong độ.
Không biết từ lúc nào hiện ra một bãi bồi nhỏ, trên đó mọc lên một quán cà phê xinh xắn.
Quán vắng khách, tiên sinh bước vô mà không thấy ai ra tiếp, bèn đằng hắng rồi kéo ghế ngồi dưới gốc cây bàng. Lát sau có một cô nương chừng ngoài ba mươi, yểu điệu bước ra từ lùm cây xơ-ri thấp và đầy trái chín.
Tiên sinh hỏi:
-Quán này mở lúc nào vậy?
-Được hơn một tháng nay. Anh cũng ở gần đây sao?
-Gần đây. Qua mấy cái rẫy bắp, đi một đoạn nữa thấy có cái am nhỏ.
Cô nương có vẻ ngơ ngác, hỏi:
-Am là cái gì vậy?
-Cũng giống như một cái chùa nho nhỏ.
-Vậy anh đi tu sao? Anh không giống một người đi tu.
-Anh đi ở ẩn.
-Ở ẩn là gì?
-Là chán đời, muốn tìm chỗ thanh vắng, sống một mình.
-Anh cũng không giống một người chán đời.
Tiên sinh khuấy cà-phê, ngắm cái mặt tươi tắn của cô chủ quán.
-Em có phải dân Bến Tre không?
-Sao anh nghĩ em là dân Bến Tre?
-Con gái Bến Tre da trắng, tóc dài, hai cánh tay rất tròn.
-Nhưng em là người Đồng Nai.
-Em lên đây ở một mình sao?
-Một mình.
-Đáng lẽ em phải có chồng rồi.
-Tại sao?
-Cũng giống như trái cây vậy. Khi nó chín đỏ, hương sắc phát tiết ra ngoài, khó mà ở yên trên cành, thiên hạ sẽ tranh nhau đến hái.
Tiên sinh chỉ xuất được mấy chiêu đó thì khách vô, toàn tụi thanh niên ồn ào, ăn tục nói phét. Tiên sinh bèn cáo từ. Lòng vui vì cảm thấy mình vẫn còn phong độ.
*
Ngọc ngồi một mình bên khóm xơ-ri, thấy ông già hôm trước lại đến thì nói:
-Hôm qua em có đi ngang cái chùa của anh.
-Sao không vô lạy Phật?
-Phật ở đâu mà lạy. Em chỉ ngó một chút cho biết thôi. Sao anh sống một mình vậy? Bộ anh không có vợ hả?
Tiên sinh ngồi xuống, cả cười:
-Không có vợ á? Em nghĩ sao mà nói vậy?
-Em nhìn cái dây phơi đồ. Chỉ có một bộ đồ đàn ông, hai cái áo thun ba lỗ và hai cái quần đùi. Không thấy có đồ đàn bà.
-Em lầm rồi. Chẳng những anh có vợ mà còn có rất nhiều vợ.
-Cỡ bao nhiêu?
-Cho anh mượn cái máy tính.
-Để làm gì?
-Vì anh rất dốt toán. Hể cộng trừ trên con số một trăm là anh lộn liền.
-Ý anh nói anh có hơn một trăm bà vợ?
-Chắc vậy.
-Xạo. Hoặc là quá tự tin.
Ngọc đưa cho ông già mấy trái xơ-ri chín đỏ. Tiên Sinh nói:
-Thực ra thì khoảng vài chục bà.
-Chính xác là bao nhiêu?
-Hai mươi bảy.
-Còn bồ nhí?
-Hồi còn trẻ anh có một cuốn sổ, ghi tên theo thứ tự A.B.C… bây giờ mất rồi.
-Vậy sao bây giờ ở một mình với một con chó con vậy?
-Bị đàn bà nó bỏ.
-Tất cả đều bỏ anh sao?
-Tất cả.
-Sao vậy?
-Bị bất lực sinh lý. Ủa, mà em tính lấy anh hả?
-Đừng có mơ. Đã già lại bất lực. Ngu sao lấy anh?
-Còn nếu anh không bất lực thì sao?
-Lấy liền.
-Anh khuyên em bỏ ý định đó đi. Lấy anh em sẽ khổ cả đời. Anh là kẻ lang chạ, phản bội, rượu chè bê tha, tối ngày bù khú với đủ hạng người. Bạn bè gọi anh là Bù Khú Tiên Sinh.
-Thôi, không tin đâu. Chưa thấy ai xạo như anh.
-Nhưng sao tự nhiên hôm nay điều tra lý lịch kỹ vậy?
-Quen với ai thì phải biết rõ người ấy chớ.
-Anh cũng vậy. Em có thể cho anh biết chút xíu về em không?
-Được. Nhưng ly kỳ lắm đấy. Đời anh không bằng một góc của em đâu.
-Thế em nghĩ gì về một người có hai mươi bảy bà vợ? Nếu hắn ta không phải là thần thánh thì cũng là quái vật.
-Anh thuộc loại nào?
-Đừng sốt ruột. Rồi em sẽ biết. Từ từ rồi cũng biết hết. Kể ra một lúc em sợ quá bỏ quán chạy trốn thì sao. Vì vậy tốt nhất là em nên kể một chút về em đi. Coi như chúng ta đang ở giai đoạn tìm hiểu.
-Tìm hiểu để làm gì?
-Để kết duyên với nhau?
-Em không lấy đàn ông bất lực đâu.
-Không lấy cũng được, nhưng hãy nói về em đi đã.
ĐÀO HIẾU
(mời xem kỳ 2)
TÁC PHẨM Đào Hiếu 